Vaccinatiegraad in Utrecht is hoog, maar niet iedereen wil de prik: 'Ik ben jong en gezond'

PROVINCIE UTRECHT - Steeds jongere mensen worden opgeroepen voor hun eerste coronavaccin. Op dit moment kan iederen geboren vóór 1981 een afspraak maken. Maar onder veel jongeren heerst ook twijfel. Ze vragen zich af hoe betrouwbaar het vaccin is, en of ze het überhaupt wel nodig hebben.
Vanmorgen meldden we al dat uit onderzoek van het Kieskompas en LocalFocus blijkt dat de vaccinatiebereidheid nergens zo hoog is als in de provincie Utrecht. Maar liefst 90 procent wil zich laten vaccineren. Om te peilen hoe provinciegenoten denken over vaccineren, deelden we op onze Instagram-pagina verschillende polletjes. Binnen 24 uur brachten zo'n 2600 mensen hun stem uit. Daaruit blijkt dat 19 procent het vaccin niet wil nemen. De redenen daarvoor lopen uiteen, blijkt uit hun reacties.

'Ik ben jong en gezond'

De Utrechtse Ibrahim (23) was er snel uit. "Ik geloof dat het vaccin werkt. Maar voor een jonge gozer als ik is het onnodig. Ik leef gezond en ik ben gezond. Terwijl we niet weten wat het vaccin op de lange termijn met je doet."
De redenatie komt vaker terug in reacties op Instagram. Een 35-jarige Utrechter, die liever niet met naam in het artikel wil, zegt dat hij uitgaat van zijn eigen immuunsysteem en dat hij dat sterk genoeg acht. En Amber reageert: "Ik ben nu gezond, ik ga dat niet zomaar op het spel zetten voor een net ontwikkeld vaccin."

'Niet tégen vaccins'

Ook Casper (26) denkt er zo over. Al ligt zijn situatie tegelijkertijd net iets anders. De Utrechter heeft narcolepsie. Daardoor is hij vaak moe en slaperig. Hij vreest dat zeldzame maar ernstige bijwerkingen zijn leven zodanig beïnvloeden dat hij bijvoorbeeld niet meer kan werken. Iets dat hij, ondanks zijn ziekte, nu gewoon wel kan. "En dat hele kleine risico weegt voor mij zwaarder dan dat ik covid krijg. Want ik ben verder jong en gezond."
Casper ging daarbij niet over één nacht ijs. "Ik heb lang de voor- en nadelen afgewogen." Hij benadrukt nogmaals dat hij niet tegen vaccins is. Voor nu vindt hij het vaccin enkel nog "te jong".
De tekst gaat onder de video door.
Vaccinatiegraad in Utrecht is hoog

'Je doet het niet alleen voor jezelf'

Veel jongeren geloven dus in de kracht van hun eigen lichaam en zien covid-19 niet als een directe bedreiging voor hun gezondheid. Daar tegenover staat dat ze vrezen voor onbekende maar schadelijke lange termijn-effecten. Ook twintiger Sander hoeft daarom geen vaccinatie. "En als de kwetsbare mensen wel gevaccineerd zijn, dan zou het goed moeten zijn."
Volgens Maaike Schaap van de GGD Utrecht hoeven mensen zich geen zorgen te maken om de veiligheid. "Als de vaccins niet veilig zouden zijn, zouden we ze niet eens krijgen van het ministerie."
Het feit dat individuen het vaccin niet nemen omdat ze hem zelf niet nodig hebben, kan problemen opleveren voor het behalen van de inmiddels welbekende groepsimmuniteit. "Je doet het niet alleen voor jezelf maar voor de samenleving. En misschien juist wel voor die mensen die om wat voor reden dan ook zich helemaal niet kunnen laten vaccineren. Denk aan mensen die bijvoorbeeld zo ziek zijn dat ze het vaccin niet kunnen nemen."

'Prikken wat de pot schaft'

Er is ook een groep mensen die vooralsnog weigert zich te laten vaccineren omdat ze de voorkeur geven aan een specifiek vaccin. Daarover zei minister Hugo De Jonge van Volksgezondheid eerder dat "we prikken wat de pot schaft", hij was tegen een keuzemodel.
Dat geldt bijvoorbeeld voor Margreet. Zij kreeg vorige week haar uitnodiging maar ze slaat die vooralsnog af. Liever wacht ze op het Janssen-vaccin. "Ik heb alle bijsluiters gelezen en Janssen is een beproefde vaccinatiemethode dus er is meer bekend over de lange termijn." Ze heeft zich naar eigen zeggen in de vaccins verdiept omdat ze een auto-immuunaandoening heeft. "Het is enkel uit zelfzorg."
In de poll op Instagram geeft 52 procent aan een voorkeur voor een bepaald vaccin te hebben. In de reacties laten mensen weten dat ze voornamelijk voor AstraZeneca zouden bedanken. Maar ook Janssen en ook de Russische Spoetnik-prik komen voorbij.
Gisteren werd bekend dat AstraZeneca-weigeraars alsnog een nieuwe oproep krijgen voor een ander vaccin, ze krijgen dan Pfizer/Moderna. Vandaag werd duidelijk dat de mensen die Janssen krijgen ook kunnen kiezen voor Pfizer/Moderna.

Wappies

Veel van de mensen die we spraken geven aan dat het een lastig onderwerp is om te bespreken. Vooral als gesprekspartners wél voorstander van het vaccin zijn. "Je wordt snel weggezet als wappie", vindt Casper. "Vooral bij mensen die ik niet goed ken, moet ik mezelf steeds extreem hard verdedigen."
Karlijn herkent dat. "Als ik iets op social media plaats, zoals dat ik (voorlopig) geen gebruik zal maken van de uitnodiging die ik ontvangen heb, komen daar reacties op en verwijten over. Er zijn mensen die op een nogal harde en onbeschofte manier reageren."
Bij de 35-jarige Utrechter die liever anoniem blijft, kwam het zelfs zo ver dat het onderwerp in zijn familie niet meer wordt besproken. "We hebben besloten: zij hebben hun keuze en ik de mijne."

GGD op TikTok

Om jongeren te bereiken is Putri Hintaran van de GGD begonnen met het maken van TikToks. Daarin ontkracht de arts infectieziektenbestrijding-fabeltjes die de ronde doen. Bijvoorbeeld dat de vaccins magnetisch zouden zijn.
Putri Hintaran probeert fabeltjes over coronavaccins te bestrijden op TikTok
De echte weigeraars zal ze daar waarschijnlijk niet mee bereiken. Tegen RTV Utrecht zeggen verschillende mensen dat ze vinden dat de overheid het vaccin "te veel pusht". Daarmee doelen ze onder andere op reclamecampagnes als 'Ik stroop mijn mouw op'. Casper: "Ik snap dat ze er druk achter zetten. Maar ze zouden beter de mensen kunnen belonen die het vaccin wél nemen."

En wanneer dan wel?

Een aantal van de mensen die we spraken, gaf wel aan op termijn nog eens over het vaccin na te willen denken. Voor velen speelt mee dat de coronaprik relatief jong is. Ze wachten liever een paar jaar af. Casper: "Als over vijf jaar niemand last heeft en het nog steeds nodig is, dan sta ik er wel voor open."
Voor Ibrahim geldt dat hij de prik alsnog zou nemen als het onmogelijk wordt om dingen te doen als je niet gevaccineerd bent. Hij wil niet meer steeds thuis moeten zitten. "Maar ik zou het vaccin dan wel met tegenzin nemen."