'Op de vlucht': Hoe een Joods Utrechts jochie gescheiden van zijn ouders de oorlog overleeft

© Op de Vlucht
UTRECHT - Peter Hein, enig kind van het gezin, was 4 jaar toen zijn ouders besloten hem apart onder te laten duiken. Ondanks zijn jonge leeftijd, weet hij nog precies hoe het voelde om van adres naar adres te gaan, maar ook de onwennigheid toen ze weer herenigd werden en het antisemitisme dat na de bevrijding nog steeds heerste.
"Mijn vaders mantra was: als ze ons pakken, dan gaan we eraan", vertelt Peter Hein. "Dat was ook niet zo gek, want hij was in 1933 uit Duitsland gevlucht. Over zijn bijzondere familiegeschiedenis is nu de driedelige documentaire-serie 'Op de vlucht' gemaakt. Dat gaat over het ongelooflijke verhaal van het Joodse gezin Hein in de Tweede Wereldoorlog in Utrecht.

Overlevingsdrift

'Op de Vlucht' vertelt hoe Paul en Netta Hein door overlevingsdrift, alertheid, de hulp van Utrechters en een flinke dosis geluk de oorlog overleefden. Paul en Netta Hein wonen aan het begin van de oorlog met hun zoon Peter in de Utrechtse Wijde Begijnestraat. Omdat Netta tuberculose heeft, hoeft het gezin de eerste drie jaar van de oorlog niet op transport.
In 1943 wordt het uiteindelijk toch te gevaarlijk en voelt het gezin Hein zich gedwongen om onder te duiken. Om hun overlevingskansen te vergroten brengen Paul en Netta Hein hun vierjarige zoon Peter bij vrienden onder. Peter wist aanvankelijk niet dat hij achtergelaten zou worden en realiseert pas veel later voor welk vreselijk dilemma zijn ouders stonden. "Dan moet je je voorstellen: je ziet je kind verdwijnen. En zie je het dan ooit weer terug? Dat is een ongelofelijk dramatisch moment."
Paul en Netta vertrekken zelf naar hun eerste onderduikadres in Schalkwijk. Vanaf dat moment begint een angstaanjagende tocht langs verschillende Utrechtse onderduikadressen. De documentaireserie vertelt ook het verhaal van de kleine Peter Hein. Tijdens de oorlog gaat hij van adres naar adres en die onzekere en verwarrend periode.

Herenigd met ouders

Een van de verwarrendste momenten in zijn leven ontstaat als hij na afloop van de oorlog weer met zijn ouders wordt herenigd. "Dat is een uitermate pijnlijk moment. Ik was ze vergeten, ik herkende ze ook niet. Ik was halfzijdig verlamd en zat op de arm van een onderduiktante. Mijn vader had een zeilbootje onder zijn arm dat hij op zijn laatste onderduikadres had gemaakt. Maar ik moest niets van ze weten."
De oorlog laat zijn sporen na. Op zijn vijftigste krijgt Peter dan ook een ernstige depressie. Hij gooit het roer om en gaat meer schilderen en beeldhouwen. In de jaren '80 neemt hij gesprekken met zijn ouders op waarin ze uitgebreid spreken over de oorlog. Die gesprekken dienden als basis voor de documentaire. Het overlevende verhaal van Paul en Netta Hein en de verhalen van Peter Hein en zijn kinderen maken duidelijk hoe een oorlog mensen kan beschadigen, maar ook hoe levenskrachtig mensen kunnen zijn.

Uitzendingen

De documentaire is gemaakt door Bart Grimbergen en Roel Wijngaards-de Meij in samenwerking met RTV Utrecht en Omroep MAX en is mede mogelijk gemaakt door Omroep MAX, het K.F Heinfonds en de gemeente Utrecht. De muziek in de documentaire wordt verzorgd door Peters zoon, de bekende pianist Ruben Hein.
De afleveringen zijn te zien op RTV Utrecht op 1, 2 en 3 mei met herhalingen op 4, 5 en 6 mei. Na uitzending zijn de afleveringen ook online terug te kijken.