Muurvast op de woningmarkt: 'Woningnood onder studenten is groter geworden door de coronacrisis'

UTRECHT - Het is eind december als de drie huisgenoten Sonja, Femmie en Danine een huisgenoot zoeken voor hun studentenwoning in het populaire Wijk C. Het kamertje is wat je noemt "klein maar fijn": elf vierkante meter ("of waarschijnlijk tien") voor 395 euro per maand. "Vroeger had ik dit ook duur gevonden. Maar tegenwoordig ken ik niemand meer die onder de 400 euro betaalt."
In de RTV Utrecht podcast Muurvast duiken we in de Utrechtse woningmarkt. Waarom lukt het maar niet om voldoende woningen te realiseren? En welke verhalen gaan er schuil achter falend woningbeleid. In de derde aflevering gaat het over studentenkamers. In tijden van corona is het bruisende Utrechtse studentenleven op een laag pitje komen te staan. Werken, leren en studeren op 10 vierkante meter kan nogal wat gevolgen hebben op je mentale gezondheid. Het vooruitzicht van een torenhoge studieschuld, om naast je studie ook vooral je dure woonlasten te bekostigen, maakt het niet gemakkelijker.
De drie huisgenoten plannen een hospiteeravond in. Online, uiteraard. Vanwege de coronamaatregelen is Nederland in lockdown en kunnen potentiële nieuwe medebewoners zich niet in levenden lijve voorstellen.
Toch zijn er veel gegadigden. "We hebben eerst in ons eigen netwerk rondgevraagd en daarna ook nog geadverteerd op een openbare Facebookpagina. Daar hebben we het 24 uur online laten staan. We kregen ongeveer 70 reacties."
In de serie Muurvast gaat RTV Utrecht op zoek naar de verhalen achter de woningnood in de stad.

'Woningnood is groter door coronacrisis'

Stan Liebrand, voorzitter van studentenunie Vidius, kijkt daar niet vreemd van op. De woningnood onder studenten is groter geworden door de coronacrisis, vertelt hij. "Dat lijkt heel raar. Mensen denken: er zijn minder internationale studenten, dus ook minder studenten die een woning zoeken. Maar dat werd ruimschoots gecompenseerd omdat veel studenten in Utrecht bleven. Daarnaast nemen maar weinig studenten na het halen van hun middelbare schoolexamen een tussenjaar. Backpacken in Thailand is nu een stuk minder leuk en daarom beginnen de meesten toch maar met hun studie. Het is dit, of bij je ouders op de kamer de hele dag op je Playstation zitten spelen. Dan is de keuze toch wel snel gemaakt."
Hoewel studeren dus nog populair is, heeft de huidige student het niet gemakkelijk. "Het wordt nu vaak over één kam geschoren: iedereen heeft het zwaar en iedereen moet thuis blijven, dus ook studenten", zegt Liebrand. "Maar die hebben het nu wel moeilijker. Je zit met zijn allen thuis. Werken, studeren, je privéleven: alles gebeurt nu op je kleine kamer. Als de een even gitaar wil spelen en de ander heeft een meeting, dan strookt dat al niet. In het gemiddelde studentenhuis is geen kamer of zolder waar je je even kunt terugtrekken voor een online-vergadering."

Leenstelsel

Wat het niet eerlijker maakt, is dat studenten volgens Vidius gemiddeld meer dan 100 euro teveel betalen voor hun kamer. Volgens de studentenunie is dat een indirect gevolg van het afschaffen van de basisbeurs in 2015. "Sinds het zogeheten leenstelsel lenen veel studenten maximaal. Bijlenen kon tijdens de basisbeurs ook al, maar het was veel minder gangbaar. Doordat studenten nu iedere maand tot 1000 euro extra op hun rekening kunnen bijschrijven, is een kamer die 100 euro duurder is ook niet echt een probleem qua uitgave. Je mist het geld nu nog niet echt. Het wrange is alleen dat die rekening straks wel voor je neus komt te liggen."
Liebrand weet er alles van. Als hij inlogt bij 'ome DUO' staat er een studieschuld van 40.000 euro op de teller. "Je schrikt iedere keer weer als je even op DUO kijkt. Maar je hebt niet echt andere opties, je móet erdoorheen. Als ik goedkoper kon wonen, zou ik het doen."

Woningdelen

Helaas voor hen: goedkope studentenwoningen zijn moeilijk te vinden. Sociale studentenhuisvester SSH heeft woningen, maar de wachtlijsten daarvoor zijn fors: gemiddeld wacht je 27 maanden op een kamer via SSH. Vidius hoopt onder meer dat het woningdelen gemakkelijker wordt gemaakt. Zo zouden drie of vier vrienden gemakkelijker kunnen samenwonen, een voorstel van Student & Starter dat het krap twee jaar geleden net niet haalde in de Utrechtse raad.
In de tussentijd is het hard zoeken naar een kamer, met soms een forse dosis geluk. Voor de drie huisgenoten Sonja, Femmie en Danine is het dan weer gemakkelijker: uit een flink aantal kandidaten hebben zij direct een leuke match gevonden. Ondanks het 'online hospiteren'. "Heel erg leuk, en we zijn erg benieuwd hoe het met elkaar bevalt!"