Onderzoek: Gemeenteraad Utrecht doet te veel in het geheim

Lege raadszaal Utrecht.
Lege raadszaal Utrecht. © RTV Utrecht
UTRECHT - De Utrechtse gemeenteraad worstelt met de geheimhouding van stukken en debatten. Dat constateren de Rekenkamers van de vier grote steden in Nederland. In een democratie is een transparante overheid essentieel. Nu te veel zaken onterecht geheim blijven doet dat afbreuk aan het openbaar bestuur, stellen de rekenkamers.
De gemeentelijke rekenkamer is een onafhankelijk onderzoeksinstelling van de overheid. Rekenkamers kunnen gevraagd en ongevraagd advies geven aan de gemeente en haar bestuur. In een gezamenlijk onderzoek stellen de rekenkamers vast dat de vier grote steden niet helemaal juist omgaan met geheimhouding. Zo wordt vaak geheimhouding ingesteld zonder een goede reden. Ook duurt de geheimhouding vaak te lang. En tenslotte wordt er op teveel informatie geheimhouding gelegd.

Veel geheimen

De rekenkamers keken onder andere hoe vaak een gemeente geheimhouding oplegt. Opvallend is dat Utrecht dat relatief vaak doet. In de Domstad werden vorig jaar 47 onderwerpen geheim verklaard, terwijl dat in Den Haag om maar 9 onderwerpen ging. Amsterdam steekt Utrecht op dit vlak naar de kroon met 136 onderwerpen, maar Amsterdam is wel tweeëneenhalf keer groter dan Utrecht.
Geheimhouding wordt meestal voorgesteld door het college van B&W, maar de gemeenteraad besluit of zaken geheim zijn of niet. De rekenkamers stellen dat raadsleden onvoldoende op de hoogte zijn van alle regels, en het ze ontbreekt aan handvaten om op een juiste manier met geheimhouding om te gaan. Zo is het onduidelijk of raadsleden met accountants of fractieassistenten mogen overleggen over geheime zaken.

Register zoek

Een compliment is er ook voor Utrecht, de stad kent inmiddels een register met alle geheime stukken. De praktijk leert echter dat dit register slecht te vinden is. Wie 'Geheimhoudingsregister' intikt als zoekterm op www.Utrecht.nl vindt de lijst niet. De rekenkamers hebben hun bevindingen vandaag naar de vier gemeenteraden gestuurd. Ook is er een brief naar de Tweede Kamer, daarin stellen de onderzoekers een aantal verbeteringen in de wetgeving rond geheimhouding voor.