'Het kostte mij drie jaar studie voordat ik het aandurfde een paradijsvogel te schilderen'

Koning van Saksen paradijsvogel
Koning van Saksen paradijsvogel © Léon van der Linden
LEERSUM - Léon van der Linden is een van de weinige kunstschilders ter wereld die paradijsvogels schildert. Léon: "Het kostte mij drie jaar studie voordat ik het aandurfde om een paradijsvogel te schilderen. Je hebt te maken met extreme groepen van veren, met metallic kleuren op die veren. Dat vereist veel studie en oefening voordat je dat er goed op krijgt. Dit soort vogels blijft voor mij een uitdaging."
Metallic glans op de veren
Metallic glans op de veren © Léon van der Linden
Leon schilderde eerst vogels en andere dieren uit zijn omgeving. Maar toen hij bij een vogelpark de exotische neushoornvogels zag, was hij meteen gefascineerd. "Ik ben voor een kooi gaan zitten, heb schetsen gemaakt en vond dat erg interessant. En zo heb ik stappen gemaakt naar onderwerpen die niet voor de hand liggen. En op een gegeven moment ben ik in aanraking gekomen met paradijsvogels."
Bensbach paradijsvogel
Bensbach paradijsvogel © Léon van der Linden
Paradijsvogels komen voornamelijk voor in Nieuw Guinea en op de omringende eilanden. Omdat ze geen natuurlijke vijanden hebben, hebben ze zo'n extreme verenpracht. Al in de tijd van de VOC kwamen huiden van paradijsvogels naar Nederland. Voor Léon zijn die huiden, naast films, een bron van inspiratie. "Bij Naturalis in Leiden liggen er honderden. Ze hebben een huidje van een paradijsvogel waarvan niet zeker is of die nog bestaat, de Bensbach paradijsvogel. Daar is in de wereld één huidje van en dat heb ik in handen gehad en bestudeerd. Aan de hand van dat platte gedroogde huidje heb ik een schilderij gemaakt, waarin ik hem tot leven heb gewekt."
Leon zet een Koning van Saksen paradijsvogel op het doek
Leon zet een Koning van Saksen paradijsvogel op het doek © Boukje Jansen van Galen
In zijn atelier in Leersum is Léon bezig een Koning van Saksen paradijsvogel op het doek te zetten. Het is een vogel met twee hele lange veren die achter zijn ogen zitten. Leon: "Dat zou ergens anders niet kunnen, het is helemaal niet handig om van die lange veren te hebben." Die veren kunnen in de weg zitten als ze snel moeten vluchten voor bijvoorbeeld een roofvogel. "Tijdens het baltsen gooit hij die twee veren helemaal naar voren en gaat ermee wapperen. Dat is een heel raar gezicht."
Koningsparadijsvogel
Koningsparadijsvogel © Léon van der Linden
De paradijsvogels werden gezien als hemelse vogels. "De Papoea's die de vogels geschoten hadden, vonden het lastig dat er poten aan zaten en knipten ze eraf. Dus toen de huidjes naar Europa kwamen, zaten er geen pootjes aan. En omdat ze niets van die vogels wisten, dachten ze dat dat zo hoorde en dat ze dus altijd moesten vliegen. Het waren in hun ogen hemelse vogels, en zo is de naam ontstaan. Die vogels kwamen uit het paradijs." Een van de kunstenaars die de vogels zonder pootjes getekend heeft, is Rembrandt. Hij kreeg een paar huidjes en heeft daar een schets van gemaakt.
Eind 19e eeuw werden de paradijsvogelshuidjes, net als die van andere vogels, een gewild modeartikel. Welgestelde dames verfraaiden hun hoeden met zo'n hele vogel. Léon: "Paradijsvogels waren extra populair, vanwege hun uitbundige verenkleed."
Route C: Léon van der Linden schildert als een van de weinige ter wereld paradijsvogels
De expositie van Léon van der Linden in Parc Broekhuizen in Leersum is vanwege de coronamaatregelen uitgesteld tot 1 augustus - 1 oktober 2021.
Dit verhaal komt uit het programma Route C, het cultuurprogramma van RTV Utrecht. De eerste uitzending is elke zondag rond half 9 en het programma wordt daarna elk uur herhaald.