Moskeeën worstelen met Offerfeest en corona: buitendiensten en te weinig (en te jonge) schapen

© Phil Nijhuis, ANP
UTRECHT - Het wordt voor moslims in Utrecht dit jaar een raar Offerfeest: vanwege corona zijn er meer mensen thuisgebleven en wordt het traditionele ochtendgebed afgelast of buiten gehouden, en alsof dat nog niet genoeg is, zijn er ook nog eens geruchten over te jonge schapen. Een groeiende groep doneert het schaap daarom maar aan het goede doel: "Vorig jaar waren dat er rond de 200 à 250. Nu zitten we al boven de 300 en ik denk dat het boven de 400 zal eindigen."
Het Offerfeest is een van de grootste feesten binnen de islam. Van donderdagavond tot maandag vieren moslims dat de profeet Ibrahim (Abraham) bereid was zijn zoon te offeren voor God. "Een soort kerst", legt Utrechter Driss Sallou uit. "Iedereen trekt dan naar de eigen familie. Ambachtslieden en winkeliers gaan ook allemaal terug naar de oorspronkelijke familie en veel bedrijven zijn twee weken dicht."
Maar een reis naar familie in Marokko zit er nu voor de meesten niet in. Gisteren kondigde het land nog een strenge corona-lockdown aan in acht steden. Er blijven dus meer mensen thuis dan gebruikelijk. Ook Sallou gaat niet naar Marokko: "Wij hebben onze ouders in het noorden zitten waar het rustig is. Maar mijn ouders zijn 85 jaar oud. Het Offerfeest komt eraan. Dat ik daar niet naartoe kan, daar moet ik mij bij neerleggen."

Buitengebed

Moskeeën hier worstelen met de opgave om tijdens het ochtendgebed vrijdag 1,5 meter afstand tussen alle bezoekers te garanderen. De Omar al Farouk-moskee blijft daarom dicht op wat normaal de drukste dag van het jaar is. "Wij ontvangen dan 2000 mensen, die moet je allemaal bevragen. Da's niet te doen." De Ulu Moskee in Lombok en de Sayidina Ibrahim in Kanaleneiland willen wel open. Zij vroegen de gemeente of het ochtendgebed buiten mocht worden gehouden.
Wij ontvangen dan 2000 mensen, die moet je allemaal bevragen. Da's niet te doen.
Medewerker Omar al Farouk-moskee over sluiting
Alpay Demirci van de Ulu-moskee in Utrecht. "We hebben gekeken naar ruimtes buiten de moskee zoals sportvelden maar kregen geen toestemming van de afdeling sport van de gemeente." De moskee in Lombok houdt nu het ochtendgebed binnen met 1,5 meter afstand tussen bezoekers. "We hebben twee verdiepingen leeggemaakt. Er kunnen dan zo'n 750 tot 900 mensen in." Als er meer mensen komen, kunnen die op het plein voor de moskee terecht.
De Sayidina Ibrahim hoopt vandaag te horen of een voorstel om de dienst buiten op eigen terrein te houden, wordt goedgekeurd door de gemeente. Buiten Utrecht keken ook moskeeën als de Nasser Moskee in Veenendaal of een buitendienst tot de mogelijkheden behoorde.

(Jonge) schapen

Maar als het ochtendgebed erop zit is, zijn de problemen nog niet voorbij. Bij het Offerfeest wordt traditioneel een schaap geslacht en door de reisbeperkingen naar Marokko en Turkije is de vraag dit jaar extra groot. Maar er zijn zorgen of er wel genoeg schapen zijn, én... of die de juiste leeftijd hebben.
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NWVA) verbood vorige week meerdere slachterijen om schapen te slachten omdat ze geen goed coronaprotocol hadden. Omdat bij het Offerfeest klanten vaak zelf hun schaap komen ophalen, was dit wel noodzakelijk, aldus de NVWA.
Offerfeest in Utrecht in 2016: de regels zijn nu aangescherpt
Offerfeest in Utrecht in 2016: de regels zijn nu aangescherpt © RTV Utrecht
En dan zijn sommige gelovigen ook nog eens bezorgd omdat de schapen te jong zouden zijn. Een schaap moet minstens zes maanden oud zijn van de koran. Maar het Offerfeest zou dit jaar in een periode vallen dat er vooral schapen van tussen de vijf en zeven maanden beschikbaar zijn. Twee mensen waarmee RTV Utrecht belt, beginnen erover. Een van hen: "Mensen kiezen dan dus maar de dikste uit, dan heb je de meeste kans dat het goed zit."
Maar volgens een medewerker van de Omar al Farouk-moskee is de zaak van de jonge schapen misschien wel het enige probleem dat meevalt: "Ik heb een aantal slagers gebeld en de meeste houden echt wel in gedachten dat ze zoiets niet aanbieden."
En Richard de Mooij van de Vereniging voor regionale slachterijen en vleesverwerkende bedrijven verwijst het verhaal definitief naar fabeltjesland. "Het is onzin om te stellen dat er te weinig lammeren van ouder dan 6 maanden zouden zijn. Dit valt onder de categorie broodje aap."
Mensen geven het vaak weg en dat is eigenlijk ook de bedoeling.
Alpay Demirci, Ulu Moskee over donaties

Donatie

Vanwege al het gedoe is er een groeiende groep moslims die dit jaar helemaal geen schaap laat slachten. Zij doneren het aan het goede doel. Bij zowel de Sayidina Ibrahim als de Ulu-moskee zien ze deze trend. Alpay Demirci van de Ulu-moskee: "Mensen geven het vaak weg en dat is eigenlijk ook de bedoeling. Het is de bedoeling dat je het vlees deelt met mensen die een jaar geen vlees hebben gegeten. Vorig jaar waren dat er rond de 200 à 250. Nu zitten we al boven de 300 en ik denk dat het boven de 400 zal eindigen."