Plan voor restauratie Paleis Soestdijk gepresenteerd: 'Je wil het als een geschiedenisboek blijven lezen'

© Suzan Baars
PROVINCIE UTRECHT - Een monument van meer dan 9000 vierkante meter, met meer dan 170 kamers en verschillende oud-Oranjes als vorige bewoners van top tot teen in kaart brengen. Het is een droomklus voor iedereen die van geschiedenis houdt.
Restaurateur Ben Verfürden viel dan ook met zijn neus in de boter toen hem gevraagd werd een restauratieplan voor het meer dan drie eeuwen oude Paleis Soestdijk te bedenken. "De eerste keer dat je binnenkomt, geeft je een heel speciaal gevoel. Dat je binnenkomt en alles mag bekijken, is heel bijzonder."
Verfürden schreef het restauratieplan, dat vandaag als boekwerk verschijnt, voor de nieuwe eigenaren van het oude paleis: MeyerBergman Erfgoed Groep. Die wil van het monument en omringende landgoed een evenementencentrum voor het Nederlandse bedrijfsleven maken. Ook komen er een hotel, horeca en tientallen woningen. Die laatste zijn bedoeld om de restauratie van het gebouw te financieren.

BOEK

Om een 'visie te geven op de transformatie en restauratie' van het paleis en omringende natuurschoon, presenteert de eigenaar van het gebouw nu een boek vol foto's. Daarvan zijn er namelijk genoeg gemaakt, aldus restaurateur Verfürden: "We hebben het hele paleis geanalyseerd en alle ruimtes met foto's in beeld gebracht, met de vraag: waar zitten scheuren en beschadigingen? Op basis daarvan maakten we het restauratieplan."
En dat is niet altijd even makkelijk, want voor sommige restauraties moet goed gezocht worden naar de juiste restaurateurs. Verfürden: "Het historische gedeelte van het paleis heeft heel bijzondere facetten. Zo zijn er wanden geschilderd in de scagliola-techniek. Dat is een Italiaanse techniek waarbij stucwerk wordt geschilderd alsof het marmer is. Ook in die wanden zitten scheurtjes. Om dat te herstellen heb je een hele aparte aanpak nodig. Die expertise is in ons kleine landje niet makkelijk te vinden."
De meest ingewikkelde restauraties zijn gepland voor de oudere gedeeltes van het paleis. Verfürden: "Alles is natuurlijk monumentaal. Maar de vleugels zijn begin 19e eeuw aangebouwd. Die zijn dus twee eeuwen oud, maar het waren vooral woonvertrekken. Die waren niet gemaakt om bals in te organiseren. Die zijn soberder."
De tekst gaat onder de foto door.
Balzaal in Paleis Soestdijk
Balzaal in Paleis Soestdijk © Suzan Baars

'GELAAGDHEID'

De restaurateur kon desalniettemin erg genieten van de diversiteit in geschiedenis die onder één dak te bewonderen valt. Met zalen die nog zijn ingericht in de stijl van oud-bewoner Willem II tot de modernere tijd met koningin Juliana en prins Bernhard. "Wat op mij veel indruk heeft gemaakt, is de Waterloo-zaal en de Leuven-zaal. Die zijn historisch opgedragen aan de heldendaden van Willem de Tweede. Het is het historische hart van dat paleis. Maar de filmzaal waar Bernhard de films bekeek die op de markt kwamen, is ook mooi. Maar wel heel anders dan de historische zalen, want het komt uit de jaren dertig."
Die historische verschillen moeten bij de renovatie naar voren komen, vindt Verfürden: "De kern van het hele restauratieplan is de gelaagdheid van het geschiedenisboek, dat je die kan blijven beleven. En elke laag vraagt dus om een andere aanpak. Je wil het als een geschiedenisboek blijven lezen."
Achterzijde van Paleis Soestdijk
Achterzijde van Paleis Soestdijk © MeyerBergman Erfgoed Groep

KRITIEK

Het voorgestelde restauratieplan van de nieuwe eigenaar is nu dus in te zien op de website van Paleis Soestdijk. Of het ook wordt uitgevoerd, is nog niet helemaal zeker. De gemeenteraad moet het eerst nog goedkeuren, iets waar al langer over wordt gesteggeld. In maart werd het aantal te bouwen woningen nog flink aangepast na kritiek.
Verfürden over de toekomst: "Als dat bestemmingsplan goed komt dan gaan we met de restauratie aan de slag. Maar dan moet er eerst nog een vergunningstraject doorlopen worden. Ergens volgend jaar hopen we dan te beginnen."
Radio M Utrecht sprak vanochtend met restaurateur Ben Verfürden over de restauratie van het paleis:
Restaurateur Ben Verfürden over de restauratie van Paleis Soestdijk