Provincie staat in coronatijd stil bij oorlogsdoden: bekijk hier de herdenkingen terug

In de provincie Utrecht werd de Tweede Wereldoorlog op diverse plaatsen herdacht, zowel met diensten als kransleggingen. Dat gebeurde vanwege de coronacrisis anders dan voorgaande jaren. Veel herdenkingen vonden plaats in beslotenheid, maar werden via internet gestreamd.

Op de Grebbeberg in Rhenen vond de Nationale Militaire Dodenherdenking in beslotenheid plaats. Deze herdenking is, na de nationale herdenking op de Dam in Amsterdam, de grootste officiële herdenking in Nederland van vandaag.

Omdat personeel van Defensie dit jaar ook voor het eerst vooral thuis herdenkt, werden via online kanalen verschillende herdenkingen gestreamd, waaronder de herdenking in Rhenen. "Want", stelt Defensie, "in deze onzekere tijden vinden wij het belangrijk om verbondenheid uit te stralen." Bekijk hieronder de dodenherdenking op de Grebbeberg in Rhenen:

In de stad Utrecht was een apart herdenkingsprogramma. Dat gebeurde in samenwerking met de gemeente en het Utrecht Comité 4 mei-Herdenking. Merlin Majoor van het comité legde samen met Jan van Zanen van Utrecht een krans bij de Domkerk. Ook sprak hij de inwoners van zijn stad toe.

"Waar normaal het Domplein 's avonds op 4 mei volstroomt met mensen, is het nu leeg en stil. Dat de dodenherdenking niet in het openbaar plaatsvindt, is bijna niet voor te stellen. Het zegt iets over deze ingrijpende periode, maar in ieder geval ook over 75 jaar geleden toen er een einde kwam aan een periode van onderdrukking, geweld en terreur", aldus Van Zanen.

Bekijk hier hoe de stad Utrecht stilstond bij 75 jaar bevrijding:

In Amersfoort liepen de burgemeester van Amersfoort Lucas Bolsius en de locoburgemeester van Leusden Patrick Kiel mee in een virtuele stille tocht naar Kamp Amersfoort. Iedere inwoner kon online meedoen met deze wandeling.

"Op beladen plekken ziet en hoort u solisten van het Amersfoorts Jeugd Orkest, op unieke wijze begeleid door het carillon van Onze Lieve Vrouwetoren", aldus de organisatie. "Het verhaal van die oorlog willen we doorgeven. Daar hoort die stille tocht bij", zei burgemeester Bolsius.

Bekijk de virtuele stille tocht van de gemeente Amersfoort hieronder terug.

In het Jannetjesdal op de Leusderheide werd vanmiddag al stilgestaan bij de executie van 159 personen, afkomstig uit Kamp Amersfoort waar 45.000 gevangenen zaten. Minister Wopke Hoekstra van Financiën was een van de sprekers en vertelde dat de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog vaak niet meer uit de eerste hand verteld kunnen worden.

"De generatie van mijn leeftijd tijdens de oorlog is inmiddels overleden. Mensen die toen jong waren, zijn nu oud. De eerste naoorlogse generatie is grotendeels met pensioen." Daarom is het volgens hem belangrijk dat kinderen van hun grootouders horen hoe hun betovergrootouders in de oorlog hebben geleefd. "Want we kunnen niet anders dan blijven stilstaan bij wat er toen gebeurde. Dat is nu onvoorstelbaar."

Na de speech werd een afscheidsbrief van een gevangene voorgelezen en volgde 1 minuut stilte. Vervolgens klonk het Wilhelmus. De minister en burgemeesters Lucas Bolsius (Amersfoort) en Gerolf Bouwmeester (Leusden) legden tot slot bloemen neer.

Bekijk hieronder de herdenking op de Leusderheide terug.

De Utrechtse cabaretier Claudia de Breij staat dit jaar ook stil bij 75 jaar bevrijding. Ze heeft het lied 'Tot de Merel zingt' gemaakt, dat vanavond na de Nationale Dodenherdenking op de landelijke tv wordt uitgezonden. Beluister het fragment hier:

De Breij startte vorige week ook een initiatief om het gevoel van saamhorigheid verder te bevorderen. Ze stelt voor om morgen op 5 mei om 16.55 uur de bekende Ramses Shaffy-klassieker 'Zing Vecht, Huil, Bid, Lach, Werk en Bewonder' door heel Nederland te laten klinken.

Op diverse plaatsen in Utrecht werden ook kransen gelegd. Dat gebeurde onder meer bij de Domkerk, op het Berlijnplein en in de Utrechtse wijk Oog in Al namens alle inwoners van de stad.

Ook in de gemeente Zeist waren er kransleggingen. Zo legden wethouders Sander Jansen en Laura Hoogstraten bloemen bij alle monumenten in Den Dolder en waren wethouders Marcel Fluitman en Wouter Catsburg in het Walkartpark, bij het Joods monument en het Indië-monument in Zeist. Op vliegbasis Soesterberg was burgemeester Rob Metz (van Soest) aanwezig namens de gemeenten Zeist en Soest.

In de St. Jozefkerk in Achterveld (gemeente Leusden) werd vanavond stilgestaan bij de doden die vielen onder de Nederlandse militairen, de Canadese bevrijders en de Achtervelders. Dat gebeurde dit jaar bij een nieuw monument bij de St. Jozefkerk, waarbij burgemeester Bouwmeester van Leusden aanwezig was.

Op de Rooms-Katholieke begraafplaats bij het oorlogsmonument in Oudewater vond vanochtend ook een herdenking plaats. Dat gebeurde zoals in veel gemeenten in beslotenheid vanwege de maatregelen rondom het coronavirus.

Vanavond is er ook nog een herdenking in de Grote Kerk van Oudewater. Namens het 4-5 mei comité Oudewater spreekt Peter Heemskerk, en de 58 namen van de slachtoffers van Oudewater worden voorgelezen. Daarna spreekt burgemeester Wim Groeneweg en is er een taptoe-signaal door Cees de Waal en alle Oudewaternaren.

Na de kerkklokken en 2 minuten stilte klinkt het Wilhelmus en volgt er een voordracht van stadsdichter Nelleke den Boer. Ook is er een kranslegging. De herdenking wordt vanavond in dit artikel getoond.

Bekijk de dienst live, of kijk hem hier terug:

Benieuwd naar andere herdenkingen in onze provincie? Bekijk hier het complete overzicht.