Messen worden geslepen: gemeenten passen strijdplan tegen eikenprocessierups aan

© RTV Utrecht
PROVINCIE UTRECHT - Het merendeel van de Utrechtse gemeenten heeft het strijdplan tegen de eikenprocessierups dit jaar aangepast. Het gaat om 21 van de 26 Utrechtse gemeenten, zij zetten in op preventieve bestrijding of op meer biodiversiteit.
Op deze kaart vindt je de plannen van jouw gemeente. De tekst gaat daaronder verder.
Twee gemeenten hebben niet gereageerd op vragen van RTV Utrecht en drie gemeenten zeggen dezelfde tactiek te hanteren als vorig jaar. Bijvoorbeeld omdat ze weinig overlast hebben of al een succesvolle tactiek hanteren. In Nieuwegein is dat laatste het geval: "Omdat wij al meer dan tien jaar deze plaag (preventief) bestrijden, hebben wij de overlast die de eikenprocessierups kan geven redelijk onder controle."

NESTKASTJES

In veruit de meeste gemeenten is het strijdplan tegen het plaaginsect dus aangepast. Bijna allemaal zetten ze in op nestkasten voor mezen. En dat is logisch, volgens de Utrechtse Heuvelrug: "Mezen eten namelijk eikenprocessierupsen."
"Dat is een hele aaibare maatregel", zegt Bastiaan Meerburg, directeur van het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen. "Een wethouder gaat de boom in, dat is leuk." Maar alleen mezenkastjes zijn niet genoeg als je de eikenprocessierups wil bestrijden.
"Waar het eigenlijk om gaat", vervolgt Meerburg, "is dat je je hele ecosystemen omdraait." Meer mezen kunnen helpen, maar er zijn meer natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups en die lok je door het landschap diverser te maken.
Mezenkastjes zijn een "aaibare" oplossing
Mezenkastjes zijn een "aaibare" oplossing © Utrecht / Amersfoort
In Veenendaal werd onlangs geknutseld aan de nestkastjes, maar de gemeente weet dat er meer nodig is. "We willen minder strakke gazons", vat een woordvoerder de drang naar meer diversiteit samen. De natuur mag meer zijn gang gaan, gras onder eikenbomen wordt minder strak gemaaid en met het planten van kruiden en heesters hoopt de gemeente dat natuurlijke vijanden van de rups zich thuis gaan voelen.
Nog zeven andere gemeenten sluiten zich aan bij de plannen. Amersfoort, Baarn, De Ronde Venen, Eemnes, IJsselstein, Leusden en Lopik ondernemen in min of meerdere mate actie om de biodiversiteit te vergroten.

NIET MINDER DAN VORIG JAAR

Biodiversiteit of niet: die rups komt er. Milieuarts Henk Jans doet al sinds de eerste waarneming van de rups onderzoek naar het beestje, al zo'n dertig jaar. Hij denkt dat er ook dit jaar weer veel rupsen zijn. "De indicatie is: het zal zeker niet minder zijn dan vorig jaar".
Een grote populatie betekent echter niet meer overlast. Vorig jaar bliezen stormen de nesten en irriterende brandhaartjes van de rupsen de wijde omgeving in. Als de wind blijft liggen, kunnen er veel meer rupsen zijn terwijl de overlast afneemt.

CONTRACTEN

Overvallen door de drukte probeerden gemeenten vorig jaar op het laatste moment nog bestrijders te vinden om de nesten van de rups uit bomen te zuigen. Dat lukte vaak niet, waardoor op sommige plekken 'cowboys' werden ingezet.
Gemeenten hebben geleerd van vorig jaar.
Bastiaan Meerburg, plaagdierenexpert
"Gemeenten hebben geleerd van vorig jaar", zegt Bastiaan Meerburg. "Iedereen is bewust en alert. Veel gemeenten hebben alvast contracten afgesloten met bedrijven die rupsen wegzuigen." Zo zegt Bunnik: "We hebben nu vooraf meer dagen voor bestrijding ingekocht bij de aannemer."
Op plekken waar vorig jaar veel overlast was lijken ze overtuigd van preventieve bestrijdingsmiddelen. Wijk bij Duurstede: "Vorig jaar zijn we begonnen met het besproeien van een deel van de gemeentelijke eiken, naast het wegzuigen van nesten. Het besproeien sloeg goed aan. In het besproeide gebied hoefden we bijna geen nesten weg te zuigen. Dit jaar besproeien we daarom (preventief) alle gemeentelijke eikenbomen."
Externe omstandigheden, zoals het weer, gaan een grote rol spelen in de mate van overlast. Toch durven twaalf gemeenten te beweren dat de overlast dit jaar minder zal zijn dan in 2019.