Met pijn in het hart: zaag in iconische rode beuk in Utrecht

© Wilma Mennega
UTRECHT - Het is een pijnlijke dag voor veel Utrechters, want vanmorgen ging de zaag in de 170 jaar oude rode beuk bij het Wilhelminapark. De geliefde boom, eigenlijk van de bruine beukensoort, is aangetast door een schimmelinfectie. Omdat hij niet meer te redden is, wordt hij geveld. Eerst worden alle takken verwijderd, later volgen de stam en de wortels.
De zaag ging vanmorgen in de rode beuk.
De zaag ging vanmorgen in de rode beuk. © RTV Utrecht
De boom is 22 meter hoog, 25 meter breed en de stam is 1,70 meter breed. Tientallen buurtbewoners en liefhebbers namen vorige week al afscheid van de rode beuk met gedichten en muziek.
Ook vanmorgen kwam een aantal belangstellenden nog een kijkje nemen. Bij de hekken rond de beuk lagen bloemen en een krans. "Heel jammer dat hij weggaat", zegt buurtbewoner Herman Hofhuis. "Het is een iconisch baken in de buurt, maar aan de andere kant hoort het ook gewoon bij de cyclus van het leven dat een boom een keer aan zijn einde is."
De rode beuk vanmorgen.
De rode beuk vanmorgen. © RTV Utrecht
Hofhuis vindt het fascinerend om te bedenken wat de beuk de afgelopen 170 jaar allemaal heeft 'gezien', 'gehoord' en 'meegemaakt'. "Denk bijvoorbeeld aan de oorlog. Dat zijn gedachten die bij je opkomen als je staat te mijmeren bij de laatste momenten van zo'n prachtige boom."
Bloemen en een krans bij de rode beuk.
Bloemen en een krans bij de rode beuk. © RTV Utrecht
Op 20 februari moet er een nieuwe boom op de rotonde bij de Emmalaan worden geplant. Ook dit is een bruine beuk en het is bedoeling dat dit nieuwe exemplaar net zo mooi in de breedte groeit als de huidige.
De prognose was dat de boom nog twee jaar had. Uiteindelijk hebben we dat kunnen rekken tot vijf jaar
Boomexpert Frank van den Brink

ONDERZOEK IN DUITSLAND

De schimmelinfectie in de rode beuk is zes jaar geleden geconstateerd. "Er verschenen zwarte vlekken op de stam en er kwamen allemaal rare bloedingen uit", vertelt Frank van den Brink, senior boomtechnisch adviseur. "In een laboratorium in Duitslan is op DNA-onderzoek gedaan. Uiteindelijk is een agressieve bodemschimmel ontdekt."
Vervolgens kwamen ook nog eens reuzenzwammen opzetten en die vreten de wortels aan. Dat was het begin van het einde. Zwammen ruimen namelijk hout op en zitten helemaal in de boom geworteld. Zeker omdat de boom al ziek en zwak was, werd hij vatbaarder voor andere schimmels. Afgelopen jaar werd duidelijk dat de geliefde rode beuk niet meer te redden is.
Werklieden bij de rode beuk.
Werklieden bij de rode beuk. © RTV Utrecht
Er is volgens Van den Brink veel gedaan om de boom te behouden. "Compostthee, vertragende middelen, houtsnippers en we hebben de grond geploft. De prognose was dat de boom nog twee jaar had. Uiteindelijk hebben we dat kunnen rekken tot vijf jaar en hebben we dus toch nog wat jaren kunnen genieten van de beuk. Van den Brink vindt 170 jaar een mooie leeftijd voor een stadsboom. In de natuur kunnen deze beuken wel driehonderd jaar worden.

HOUT

Wat er met het hout van de beuk gaat gebeuren, is nog onduidelijk. Eerst ligt het sowieso twee jaar te drogen en daarna wordt gekeken wat er mee gedaan wordt. Er zijn al veel partijen die belangstelling hebben voor het hout, maar de gemeente wil nog geen beloftes doen.