Grove fouten bij behandeling Michael P. in Den Dolder: risico's slecht ingeschat, te veel vrijheden

© Beeldbewerking RTV Utrecht
DEN DOLDER - Bij de geleidelijke terugkeer van Michael P. in de samenleving na zijn gevangenisstraf voor een dubbele verkrachting in 2010, is totaal niet gekeken of zijn hernieuwde vrijheden een gevaar zouden opleveren voor de omgeving. Dit is slechts een van de lange rij aan fouten die door de hele keten is gemaakt. Dat is de vernietigende conclusie van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) in een donderdag gepubliceerd rapport. Het onderzoek is uitgevoerd op verzoek van de burgemeester van Zeist, Koos Janssen.
P. zat in Vught een celstraf uit voor de verkrachting van twee minderjarige meisjes in 2010. Na een periode van detentie ontving hij ruim vier jaar forensische zorg, eerst in het Penitentiair Psychiatrisch Centrum (PPC), een gesloten inrichting die deel uitmaakt van de Penitentiaire Inrichting (PI) in Vught, en later op de Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA) in Den Dolder, waar hij een resocialisatieprogramma onderging.
Omdat zijn detentie bijna ten einde liep, besloot de gevangenis hem over te plaatsen naar de kliniek in Den Dolder om te werken aan zijn terugkeer in de maatschappij. Tijdens zijn verblijf verkrachtte en vermoordde hij de 25-jarige Anne Faber uit Utrecht.

VRIJHEDEN EN RISICO'S

P. had veel te veel vrijheden in Den Dolder. Die werden routinematig toegekend in plaats van weloverwogen. P. mocht bijvoorbeeld na anderhalve maand al onbegeleid naar het dorp. Er werd niet gekeken welke risico's dat met zich meebracht. De gemeente Zeist was niet geïnformeerd over het feit dat P. zich vanuit de kliniek vrij door de gemeente zou kunnen begeven. Een administratieve fout van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) was hiervan de oorzaak.
"In de vier jaar dat Michael P. forensische zorg ontving, zijn de Dienst Justitiële Inrichtingen en de forensische instelling in Den Dolder niet nagegaan welke risico's van hem uitgingen en hoe groot de kans was dat hij opnieuw een ernstig delict zou plegen", aldus de OVV in het rapport. Het onderzoek schetst een beeld van een sector "waarin de nadruk ligt op zorg voor de patiënt en veel minder op de taak om de samenleving te beschermen tegen de risico's van terugkerende delinquenten".

ZEDENACHTERGROND

De behandeling van P. tijdens zijn detentie richtte zich voornamelijk op het beheersen van zijn agressie en drugsgebruik. "De gewelddadige dubbele verkrachting waarvoor hij was veroordeeld, werd niet in zijn behandeling betrokken en raakte gaandeweg steeds verder uit beeld, concludeert de OVV. Toen P. werd overgeplaatst naar Den Dolder droeg de gevangenis niet alle relevante informatie over. P. zou daar volgens de gevangenis uit privacy-overwegingen geen toestemming voor hebben gegeven.
In een video geeft de Onderzoeksraad voor de Veiligheid tekst en uitleg over het rapport.

RAPPORT INSPECTIES

Ook de Inspectie Justitie en Veiligheid en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd kwamen vandaag met een gezamenlijk rapport. Ook zij concluderen dat diverse instanties steken hebben laten vallen bij het overplaatsen en toekennen van vrijheden P. "Daarmee is het risico voor de samenleving van zijn overplaatsing van de gevangenis naar de kliniek in Den Dolder niet goed ingeschat."
In de gevangenis in Vught kwam P. terecht op de psychiatrische afdeling. Die afdeling had advies moeten inwinnen bij het Openbaar Ministerie over meer vrijheden voor P. "Het Psychiatrisch Penitentiair Centrum (PPC) heeft ten onrechte niet expliciet om advies gevraagd", schrijven de Inspecties.
Ook in FPA Roosenburg, de forensische kliniek waarnaar hij werd overgeplaatst, is onvoldoende gekeken wat voor risico's voor de maatschappij er waren als P. meer vrijheden zou krijgen. De inspecties rekenen dat niet alleen de kliniek, maar ook de PPC Vught en de Dienst Justitiële Inrichtingen aan.
P. werd vorig jaar door de rechtbank in Utrecht veroordeeld tot 28 jaar cel en tbs voor het doden, verkrachten en ontvoeren van Anne Faber. Het hoger beroep wordt eind mei inhoudelijk behandeld door het hof in Arnhem.