Pinautomaat in de buurt: levensgevaarlijk volgens omwonenden, maar essentieel voor ouderen en slechtzienden

Ravage na plofkraak in Oog in Al.
Ravage na plofkraak in Oog in Al. © Koen Laureij
ZEIST/UTRECHT - Zeistenaar Hans Pott maakt zich zorgen. Hij woont namelijk boven een pinautomaat. En de plofkraak van afgelopen woensdagnacht in Utrecht herinnerde hem er weer eens aan dat het ook bij hem wel eens mis zou kunnen gaan. Wat hem betreft, is de oplossing simpel: de pinautomaat moet weg. Maar waarom doen banken dat niet zomaar? "Helemaal geen automaten is natuurlijk het veiligste, maar dat wil je niet."
Pott woont in appartementencomplex Emmaveste in Zeist. De 61 appartementen aan het Emmaplein zitten boven winkels én een pinautomaat van de ABN Amro. Een levensgevaarlijke situatie in het geval van een plofkraak, aldus Pott: "Er zitten slaapkamers recht boven de pinautomaat."
De 62-jarige Zeistenaar weet precies wat voor schade een explosie kan aanrichten. Dat zag hij van dichtbij bij een plofkraak op het Smaragdplein in Utrecht. "Mijn broer had daar een slagerij. Ik heb de beelden daarvan bekeken en dat was niet te geloven, de kracht die vrijkomt."
Pott probeert als voorzitter van de vereniging van eigenaren al een poosje de bank zover te krijgen om de automaat te verwijderen. "In oktober hebben we een mondelinge en schriftelijke toezegging gehad dat ie binnen een half jaar weg zou gaan. Daarna kregen we een telefoontje van een andere functionaris dat 'hij over deze zaak ging' en dat het huurcontract met de Albert Heijn nog moest worden opgezegd. Het laatste dat ik hoorde, is dat het misschien augustus wordt."

CONTANT

Het wel of niet verwijderen van pinautomaten is de verantwoordelijkheid van de banken. Maar die kijken naar meer dan alleen de veiligheid. ABN Amro-woordvoerder Geert van der Varst: "Veiligheid staat sowieso voorop maar beschikbaarheid van geld is wel een factor die je mee moet nemen. Helemaal geen automaten is natuurlijk het veiligste, maar dat wil je niet."
Helemaal geen automaten is natuurlijk het veiligste, maar dat wil je niet.
Geert van der Varst, ABN Amro
Volgens de banken is het belangrijk dat er genoeg contant geld te krijgen is. Van der Varst: "Er is nog veel behoefte aan contant geld in de samenleving. Zoals bijvoorbeeld bij oudere mensen, die willen vaak toch wat contant geld op zak hebben. En niet alleen oudere mensen. En dat vinden de overheid en de toezichthouders ook."
Ook vanuit de maatschappij wordt druk uitgeoefend op de banken om genoeg pinautomaten open te houden. Het Maatschappijk Overleg Betalingsverkeer houdt dit bij. In deze landelijke overlegclub zitten maatschappelijke ondernemingen als de Consumentenbond, ouderenorganisatie KBO-PCOB uit Utrecht en belangenverenigingen voor blinden- en slechtzienden.
Als er gevraagd wordt om een pinautomaat te verwijderen, kijken de banken dus naar de veiligheid maar ook of er genoeg pinautomaten in de buurt zijn en of die een beetje gebruikt worden. Als een pinautomaat de enige in de buurt is, zal een bank die niet snel verwijderen. Ook het verplaatsen van alle pinautomaten naar buiten de stad is dus geen optie.

UTRECHT

Jan Frederiks woont naast de pinautomaat die werd opgeblazen in de Utrechtse wijk Oog in Al. Die automaat was eerder doelwit van een plofkraak in 2013. Die mislukte toen. Sinsdien had Frederiks regelmatig contact met de bank en de gemeente om de automaat te laten weghalen. Dat hielp niet volgens hem: "Ik kreeg geruststellende woorden van beide kanten dat er alles aan werd gedaan om het risico te verminderen maar dat heeft dus blijkbaar niet mogen baten."
Mislukte plofkraak op pinautomaat Oog in Al (fotograaf onbekend)
Mislukte plofkraak op pinautomaat Oog in Al (fotograaf onbekend) © Onbekend
De Utrechter hoeft nu in ieder geval niet meer wakker te liggen. De pinautomaat die woensdagnacht werd opgeblazen, komt niet terug. Van der Varst van de ABN Amro: "Het is altijd een goede afweging. Het is belangrijk dat mensen toegang hebben tot contant geld in de buurt. En dus wordt altijd gekeken: kan een geldautomaat weg? Deze werd wel zeer regelmatig gebruikt, dus we gaan op zoek naar een andere oplossing, maar op deze plek komt hij niet terug."
In Zeist hoopt Pott ondertussen dat de pinautomaat bij zijn appartement verdwijnt voor het zover komt als in Utrecht: "Ze hoeven niet allemaal weg. Maar niet hier."
Pinautomaat: plofkraakgevaar of noodzakelijke voorziening?