Maarten en de geschiedenis van de mariniers in Doorn

"Er werd zelfs met handgranaten gegooid, alles kon hier."
"Er werd zelfs met handgranaten gegooid, alles kon hier." © RTV Utrecht
DOORN - Al jarenlang loopt de discussie of de mariniers in Doorn blijven of naar Vlissingen verhuizen. Dat lijkt logisch, want mariniers zijn onderdeel van de marine. Maar waarom zijn ze dan ooit in Doorn terecht gekomen? Op de van Braam Houckgeest kazerne ontmoet Maarten kapitein der mariniers Buiten Dienst Ton Broers.
De mariniers bestaan al sinds 1665, halverwege de Gouden Eeuw. Nederland is rijk en dat wakkert de jaloezie en hebzucht van buurlanden aan. Er breken oorlogen uit die deels op zee worden uitgevochten.
Zeeslag op de Noordzee.
Zeeslag op de Noordzee. © Rijksmuseum
Aan boord van de oorlogsschepen worden landsoldaten ingezet voor de entergevechten. Maar dat zijn slecht opgeleide huursoldaten die geen kaas hebben gegeten van vechten op zee. Admiraal Michiel de Ruyter stelt voor om een vast regiment goed opgeleide soldaten mee te laten varen op de schepen. Zo ontstaat het korps mariniers.
Admiraal Michiel de Ruyter.
Admiraal Michiel de Ruyter. © Rijksmuseum
Dat de mariniers onderdeel zijn van de marine, zie je terug in het woordgebruik. Ton: "Als we bijvoorbeeld van de kazerne af gaan naar Utrecht, zeggen we dat we de wal op gaan." Maarten: "Dat vind ik wel een beetje idioot, met permissie."
Na de Tweede Wereldoorlog werd de kazerne in Doorn gebouwd. Maarten: "Dat terrein had een heel merkwaardige naam in die tijd." Ton: "Woestduin, zo heette het zwembad hiernaast ook."
Zwembad Woestduin voor de Tweede Wereldoorlog.
Zwembad Woestduin voor de Tweede Wereldoorlog. © Het Utrechts Archief
De kazerne is genoemd naar korpscommandant Van Braam Houckgeest. Die had zich in 1870 bij een expeditie en acties op de westkust van Afrika zodanig onderscheiden, dat hem de Militaire Willemsorde werd toegekend.
Er werden hier in die tijd zelfs handgranaten gegooid.
Ton Broers
De kazerne is ontstaan omdat de mariniers behoefte hadden aan een nieuw opleidingscentrum, want er waren veel mensen nodig in Nederlands-Indië. Er zijn klaslokalen voor allerlei theoretische vakken, maar minstens zo belangrijk is de praktijk. Ton: "Er werd hier in die tijd zelfs met klein kaliber wapens geschoten en met vlammenwerpers gewerkt. En er werden handgranaten gegooid. Alles kon hier."
Schietoefening op de Van Braam Houckgeestkazerne.
Schietoefening op de Van Braam Houckgeestkazerne. © Nederlands Instituut voor Militaire Historie
Maarten: "Nou is er wat eigenaardigs, een marinier dient aan boord van marineschepen. Is het niet gek dat je in Doorn zit? Je kunt beter in Den Helder zitten." Ton: "We trainen ook op Texel, maar het grootste deel van het werk is op het land." De mariniers worden overal ter wereld in gezet. Daarom is hun wapenspreuk Qua patet orbis, zo wijd de wereld strekt.
De kazerne is nu de operationele kazerne van de mariniers. Van de ongeveer 3.000 mariniers zijn er zo'n 2.000 in Doorn gestationeerd. Maar de kazerne barst uit zijn voegen. Het terrein is volgebouwd en er wordt aan onderhoud weinig meer gedaan vanwege de verhuizing naar Vlissingen. Maar het blijft onduidelijk of de verhuizing doorgaat en zo ja wanneer.
Collega Anita Sara Nederlof ging eind 2015 mee met de mariniers op training in Schotland en maakte daarover een documentaire. En voor wie nog meer wil lezen en zien over de verhuisdiscussie, we hebben alles verzameld in een dossier.
Maarten en de geschiedenis van de mariniers in Doorn.