Karla Peijs over kazerneverhuizing: "Ik had niemand aangenomen die niet naar Zeeland wilde"

Over precies een week debatteert de Tweede Kamer over de kwestie. De verhuizing doet al lang veel stof opwaaien. Vorige week ontdekte RTV Utrecht dat 2 op de 3 mariniers zelfs vertrekken, als ze moeten verhuizen. Ze willen hun sociale netwerk niet kwijt, zijn bang voor de toekomst van hun vrouw en de kazerne wordt niet zoals beloofd.

Karla Peijs was van 2007 tot 2013 het gezicht van Zeeland, als Commissaris. Tegenwoordig woont ze in onze provincie, in Harmelen. Ze blikt met ons terug op de afgelopen tumultueuze tijd.

- 6 jaar geleden viel het besluit. Sinds driekwart jaar is er een enorme golf aan kritiek losgekomen. Wat vindt u van die kritiek?

"Ja weet je: er verhuizen ieder jaar heel veel mensen. Ik ging ook van Utrecht naar Zeeland. Binnen de kortste keren was ik er gewend. En mensen willen daar na het eerste jaar nooit meer weg. Dat is echt zo."

- Maar er is steeds meer kritiek gekomen op de verhuizing. Welke kritiek vindt u hout snijden?

"De meeste willen gewoon niet verhuizen. Kijk als vrouwen een baan hebben, die een belangrijke positie bekleden waar ze niet graag weg willen en jaren aan gebouwd hebben. Daar kan ik me iets bij voorstellen. Defensie betaalt niet zo ruimhartig, dus dat tweede inkomen heb je nodig. Maar er was toen ook een ruime mogelijkheid voor mariniers om te blijven slapen op de kazerne doordeweeks. Dan kunnen de vrouwen blijven waar ze zijn. Ik neem aan dat dat nu in Doorn ook wel gebeurt."

- Maar zeggen die cijfers niet heel veel over de verhuizing. Bijna 70% van de mariniers vertrekt bij het Korps als ze moeten verhuizen.

"Ze zeggen dat ze gaan. Met enquêtes is het altijd zo dat mensen iets anders invullen dan ze doen. Niet altijd, maar wel vaak. Ik denk dat veel mariniers bij het Korps zijn gaan werken sinds 2013, die zich niet gerealiseerd hebben dat ze naar Zeeland gaan. En mariniers kunnen in deze hoogconjunctuur makkelijk een andere baan vinden. Als ik Defensie was geweest, had ik niemand aangenomen die niet naar Zeeland wilde. Weet je, als je de uitstroom bij mariniers vergelijkt met Defensie, dan scheelt dat niet zoveel."

- Toch, die 68% van de mariniers die het Korps zeggen te verlaten na verhuizing. Zegt dat ook niet iets over of die verhuizing een goed plan is?

"Ik vind dus dat u dat aan de verkeerde vraagt. Defensie weet zelf ook waar ze geworven hebben. Wat ik alleen tegen mariniers zou willen zeggen: denk er goed over na. Want Zeeland is een fantastische provincie om je kinderen op te laten groeien. Daar is ruimte, veiligheid. Het touwtje van Jan Terlouw kan er rustig uit de voordeur hangen".

- De Korpscommandant heeft daar in de Tweede Kamer wel iets over gezegd. Rond Zeeland is er veel minder potentieel. Daarmee krijgen ze het Korps niet vol.

"Nou, er wonen echt heel veel mensen in Brabant en in Zuid-Holland. Die wonen echt niet alleen maar in Gelderland of Utrecht. Dat is behoorlijk gelijk verdeeld."

- Had u alle kritiek van nu verwacht?

"Het komt dichterbij. Maar als iedereen zich had gerealiseerd: het gaat over een paar jaar echt gebeuren. En ik denk dat Defensie zichzelf ook in de problemen heeft gebracht, door er zolang over te doen. De kazerne zou eigenlijk in 2017 of 2018 open zijn gegaan. Dan was er geen tijd geweest in die tussentijd: dan was er al lang gebouwd."

- Is het besluit goed doordacht?

"Ja absoluut. Er is eindeloos over gediscussieerd."

- De Utrechtse Heuvelrug maakte een plan om de kazerne te verbouwen en geschikt te maken voor het Korps, voor zeker de helft van de kosten. Uit onderzoek van Follow the Money (FTM) blijkt dat het plan eerder binnen was dan dat het besluit om de kazerne in Doorn te sluiten is genomen. Maar toenmalig minister van Defensie Hans Hillen (CDA) heeft nooit naar dat plan gekeken.

"Ik kende het plan van de Heuvelrug ook niet. Misschien heeft die gemeente het ook wel niet zo goed gedaan. Die hebben 10 jaar lang nee gezegd. We hebben in diverse hoorzittingen gezeten met de wethouders: ik heb van een plan niks gehoord. Niks. Ze hebben verder alles tegengehouden. 10 jaar lang heeft Defensie geprobeerd om met Doorn te kijken naar renovatie. Ze keken niet meteen buiten Doorn: ze probeerden eerst om te blijven. Totdat Zeeland in beeld kwam, toen kon er een heel Natura2000 gebied gekapt worden. Dat mocht ook in Zeeland niet. Dat was een vreemde situatie."

- Hoe ging het besluit tot verhuizing naar Zeeland toen?

"De keuze was niet Zeeland of Doorn. De keus was de Peel of Vlissingen. Maar wat moet je in de Peel? Dus werd het Vlissingen. Want Brabant zei: we hebben al heel veel Defensie. Toen zijn we snel aan de slag gegaan: alle problemen waren binnen 10 minuten opgelost. In Zeeland heeft nooit iemand het gevoel gehad dat we iemand iets afpakten. Pas toen Zeeland in beeld was, werd Doorn wakker. Toen had Defensie er genoeg van."

- Het is toch gek dat die plannen van de Heuvelrug dan niet bekend waren?

"Ik ga niet over het besluit van Hillen. Er is aan mij gevraagd: Karla, stel je voor dat de mariniers naar Zeeland komen, heb je er dan plaats voor. Toen heb ik ja gezegd. Verder moet je mij niet kwalijk nemen dat ik me niet in de gemeentepolitiek van Doorn ga verdiepen. En als ze niet in staat zijn om die zelf over het voetlicht te brengen, ja daar kan ik ook niks aan doen".

- Eén ding blijft u achtervolgen: de marinierskazerne in Vlissingen zou een afscheidscadeautje van uw partijgenoot en toen minister van Defensie Hans Hillen (CDA) zijn. Ex-VVD-Kamerlid Ybeltje Berckmoes schreef dat op in haar boek. Wat vindt u ervan dat u dat nog steeds achtervolgt?

Fel zegt Peijs: "Ik vind het zo dom dat het opkomt. Als je kijkt naar de besluiten: die begonnen niet in 2013 toen ik wegging. 2,5 jaar ervoor wist ik zelf nog niet eens dat ik weg zou gaan. Dat besloot ik een halfjaar van tevoren. Dat is toch gewoon onzin. Er is gewoon serieus gekeken: in Doorn kunnen we niet uitbreiden, dus wat gaan we doen met de mariniers. Die mevrouw die dat schreef, ken ik helemaal niet. En cadeautjes waar je 20 miljoen voor moet betalen, daar lust ik er nog wel 13 van."

- Het doet u nog steeds wat.

"Dit soort leugens in boeken daar erger ik me dood aan. Een mevrouw die achteraf nog even interessant wil doen. Dat verpest iemands goede naam. En ik ken die hele mevrouw niet. Dan gaat ze weg uit de Kamer en heeft ze ineens de wijsheid in pacht. Het is niet de waarheid."

- U heeft nog steeds de hoop dat de mariniers naar Zeeland gaan?

"Ik hoop nog steeds dat ze naar Zeeland gaan. Dat zou heel goed zijn voor Zeeland en ik denk ook voor de mariniers. Het is een fantastische provincie."

- Mariniers vinden het moeilijk dat dat samen gaat. Want is het ook het beste voor mariniers?

"Je denkt toch niet dat als het puur slecht was voor Zeeland, dat ik er dan achter was gaan staan", zegt Peijs hoorbaar geïrriteerd. "Wat is dat voor iets raars. Er kunnen toch wel twee belangen samen gaan. De afweging voor mariniers heeft het ministerie gemaakt. Aan mij werd gevraagd heeft u in Zeeland plaats? Toen heb ik ja gezegd. Zeeland heeft heel veel plaats. Dat is mijn aandeel. Dit vraag je dan echt aan de verkeerde."

- 6 jaar geleden heeft u er veel mee te maken gehad. Nu is er veel kritiek en staat de verhuizing op losse schroeven. Hoe kijkt u dan naar wat er allemaal gebeurd is de afgelopen tijd, als oud-Commissaris van de Koningin in Zeeland?

"Ik zou het voor Zeeland heel erg vinden. Er is door Zeeland heel erg in geïnvesteerd toen we heel krap zaten in de financiën. Het deed echt zeer om daar veel geld in te stoppen. Ik denk dat het een fantastische provincie is voor mariniers. Het is een prachtige plek op de rand van water en land. Je kunt mannensporten bedrijven, zeilen, roeien: alles wat je maar kunt bedenken. Ik zag altijd een grote stormbaan voor me, bij de Westerschelde. Dat heeft niemand in Europa. Dat leek mij uniek! Het lijkt me een fantastische provincie voor een marinier."