Bunnik symbool voor landelijke bouwdiscussie: in de polder of in de hoogte

Bijna overal is woningnood, bijna overal moeten meer huizen komen voor starters en senioren en bijna overal is de vraag: 'inbreiding' of uitbreiding? Oftewel: moeten bestaande gebouwen in het stedelijke gebied worden omgetoverd tot woningen of moet extra gebouwd worden in de buitengebieden zoals polders of bossen?

Edwin Buitelaar is onderzoeker van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en hoogleraar aan de UU. Hij vertelt dat 'inbreiding' de voorkeur geniet bij overheden. "Dat heeft een aantal voordelen, zoals het beperken van mobiliteit en het vrijhouden van natuur."

"Het is overal een discussie, maar misschien nog wel meer in Utrecht dan in andere provincies", zegt Buitelaar. Onze provincie is duidelijk voorstander om binnen de reeds bebouwde grenzen woningen te maken. "Utrecht hanteert vrij strikte contouren rond bestaande kernen. Daarmee is de provincie wat strenger dan andere provincies."

In die stelling kan de Amersfoortse stedenbouwkundige Tom Bullens zich vinden. "Utrecht is behoorlijk van het beschermen van het landelijke gebied. In Noord-Holland en Flevoland wordt veel meer gebouwd in polders waar nog niets staat."

Net als de provincie Utrecht is Bullens voorstander van 'inbreiden'. "We moeten spaarzaam zijn met het buitengebied. En het is goed om steden en dorpen compact te maken. Dat zorgt voor levendigheid. Ik snap de gevoeligheid, maar als ik probeer over de horizon te kijken moet Nederland gewoon dit soort stappen zetten."

De deskundigen lijken het eens te zijn. Maar wat is dan het probleem van de buren die de huidige bouwplannen niet zien zitten? Honderden inwoners van Bunnik tekenden protest aan. "Van de huidige bouwplannen worden we erg ongelukkig", benadrukt Piet Koning, die naast buurman ook voorzitter van de wijkvereniging is. "Het gebouw wordt veel te hoog en te groot. Bovendien verdwijnt een stuk groen."

Het te bouwen appartementencomplex ligt ingeklemd tussen de Provincialeweg en de John F. Kennedylaan. In de huidige plannen staat dat het negentig woningen moet gaan tellen. Op sommige plekken in het complex komen vier verdiepingen, op sommige anderen zelfs vijf. Dan wordt het gebouw zeventien meter hoog. Geen enkel ander woongebouw in Bunnik is zo hoog.

Koning benadrukt dat de buren óók vinden dat er woningen moeten komen, maar maximaal 60 tot 65, en niet 90 zoals nu voorgesteld. En maximaal drie tot vier etages. "Binnen de kom mag alleen op een dorpse manier worden gebouwd, naar de maat en schaal van Bunnik. Dat heeft de gemeente zelf gezegd. Als je al bij het eerste woningbouwproject deze grenzen overschrijdt hou ik mijn hart vast."

UU-hoogleraar Buitelaar snapt dat buren soms niet blij zijn met nieuwe en hoge gebouwen. Bijvoorbeeld als lichtinval drastisch verandert of mensen opeens enorme inkijk hebben. "Daar moet je rekening mee houden. Maar an sich kan er natuurlijk niet zo heel veel op tegen zijn om een bestaand kantoorpand te transformeren. Wat ga je anders met zo'n gebied doen? Je gaat er geen koeien op laten grazen... Hoge bebouwing is niet slecht voor natuur, gezondheid of economie."

Ook in andere Utrecht gemeentes is hoogbouw onderwerp van discussie. Zo gaan stemmen op om in Leidsche Rijn een woontoren (140 meter) te bouwen die hoger is dan de Dom (112 meter).

Buitelaar zelf komt met Wijk bij Duurstede als voorbeeld. "Daar is behoefte aan veel nieuwbouw omdat mensen die daar geboren en getogen zijn geen huis kunnen krijgen. Dat zorgt voor een hoop discussie. Veel mensen zeggen: laten we toch maar die groenstrook of dat weiland opofferen om die productie omhoog te brengen."

Zo ver lijkt het in Bunnik niet te komen. Iedereen heeft zich neergelegd bij het feit dat Rhijnhaeghe binnenkort bestaat uit woonappartementen. Maar de bezorgde buren gaan vanavond in de politieke arena proberen raadsleden te overtuigen om de bouwplannen in te krimpen. Want torenhoge gebouwen, die mogen wat hen betreft lekker in buurgemeente Utrecht komen te staan.