Is de Utrechtse milieuzone nog houdbaar?

UTRECHT - De Utrechtse milieuzone heeft voor een aantal politieke partijen nog niet het gewenste resultaat opgeleverd. Dat roept de vraag op: moet Utrecht door met het weren van oude diesels uit de binnenstad, of zijn er andere maatregelen nodig?
De milieuzone werd in 2015 ingevoerd voor dieselauto's ouder dan 2001. Maar uit een recent rapport van de gemeente blijkt dat de gemiddelde concentraties stikstofdioxide, fijnstof en roet het jaar na invoering juist toenam. Op sommige locaties zoals de Catharijnesingel en de Nobelstraat was de luchtkwaliteit zelfs kritisch.

EFFECTEN NIET AANTOONBAAR

Moet Utrecht door met de huidige milieuzone? CDA-fractievoorzitter Sander van Waveren is duidelijk: "Het is niet aan te tonen dat de milieuzone werkt. De vraag die je dan moet stellen: staat de beperking die je mensen oplegt in verhouding tot de milieuwinst? Veel mensen moeten boetes betalen, er moeten camera's worden opgehangen en het kost geld. Dus het is geen goede maatregel."
Ook coalitiepartij VVD is kritisch. "We zijn nooit voorstander van de milieuzone geweest", zegt VVD-raadslid Gertjan te Hoonte. "Het effect is beperkt en dat wordt door dit recente onderzoek ook bevestigd." De VVD noemt de milieuzone 'symboolpolitiek' en wil liever investeren in de doorstroming van het verkeer in de stad.

STRENGERE MILIEUZONE

Volgens D66 heeft een milieuzone wel degelijk zin. "Slechte luchtkwaliteit is de derde doodsoorzaak bij mensen, na roken en overgewicht. Daar moet je iets aan doen", zegt D66-fractievoorzitter Klaas Verschuure. Volgens hem moet de milieuzone vooral gezien worden als één maatregel in een totaalpakket aan maatregelen.
Volgens Verschuure zou het effect van de Utrechtse milieumaatregel veel groter kunnen zijn. "Duitsland heeft veel grotere milieuzones en die zijn veel heftiger qua regels. Je kunt je daarom afvragen of onze milieuzone niet groter en strenger moet." Verschuure wil daarvoor wel eerst de meest recente onderzoeken verder bestuderen.

NIEUWE AUTO'S

De Utrechtse SP-fractie twijfelt aan de effectiviteit van de huidige milieuzone. "Ongetwijfeld zal de maatregel wel een beetje werken, maar een groot deel komt doordat oude auto's langzamerhand worden vervangen door nieuwere auto's", zegt SP-raadslid Michel Eggermont. "Die milieuzone kost een hoop geld, dan moet je bedenken of je dat geld niet op een betere manier kunt besteden."
Zo ziet de SP liever dat er geïnvesteerd wordt in openbaar vervoer. Volgens de SP'er is dat de afgelopen jaren flink verwaarloosd, onder meer met het schrappen van verschillende lijnen.

ALTERNATIEVE MAATREGLEN

Eggermont wijst ook op andere suggesties die gedaan zijn om de luchtkwaliteit te verbeteren, zoals een verbod op houtstook. "Deze maatregel steekt er qua effectiviteit écht bovenuit."
Eggermont doelt op het onderzoek van RoyalHaskoningDHV. Volgens dat rapport levert een gemeentelijk verbod op het stoken van hout door huishoudens een reductie van 10 procent op van de uitstoot van roetdeeltjes.
D66'er Verschuure wil eerst onderzoeken of zo'n maatregel wenselijk is. "Als je hout stoken gaat verbieden, dan moet je ook gaan handhaven." Volgens Van Waveren is de uitstoot door houtstook vooral een lokaal probleem.

EXTERNE OORZAAK

Uit het onderzoek van RoyalHaskoningDHV blijkt ook dat 93 procent van de uitstoot wordt veroorzaakt door bronnen van buiten Utrecht. De verschillende partijen zijn het er allen over eens dat er ook op provinciaal en landelijk niveau wat moet gebeuren.
"Je kunt geen bord bij de gemeentegrens plaatsen en zeggen: alle vieze lucht moet wegblijven. We hebben nu een kabinet dat het groenste akkoord ooit heeft gesloten, die maatregelen zullen de komende jaren tot uiting moeten komen."